Waarom dit congres?
Hoe creëer je als therapeut ruimte voor zingeving bij de behandeling van psychisch lijden? Welke rol heeft zingeving in een behandeling als iemand lijdt aan het leven? En hoe verhoudt zich dat tot behandelen vanuit een bepaald paradigma? Wat is de zin van het leven en wat maakt ons leven zinvol?In de huidige (Nederlandse) ggz is het medisch model tot nu toe de grondslag voor het behandelen van psychisch lijden (psychotechnologisch paradigma). Goed behandelen is dan: volgens de DSM bepalen welke aandoening iemand heeft, en die aandoening behandelen met de (vaak geprotocolleerde) empirisch ondersteunde voorkeursbehandeling. Behandelingen moeten klachtgericht, kostenefficiënt en als een nauw omschreven product aangeboden worden. In tijden van Covid-19 is de belangrijke opgave voor de ggz om ervoor te zorgen dat behandeling in ieder geval online voortgezet kan worden. Dat is niet per se passend voor iedere therapeut of voor iedere vorm van psychisch lijden.
Persoonsgerichte diagnostiek (vanuit een persoonsgericht paradigma) staat recent weer in de belangstelling. De persoon die lijdt aan psychische klachten en diens omgeving staan centraal. Het gaat dan om betekenis van het lijden, ontstaansgeschiedenis en zingeving. Behandelen vanuit deze visie stelt hele andere eisen aan het (therapeutisch) contact. In hoeverre is er ruimte voor eigen inbreng, zelfonthulling en ervaringsgerichte kennis en wat is de impact van Covid-19?
De Vlaamse psychiater-psychotherapeut Dirk de Wachter vindt dat therapeuten zichzelf meer mogen uitspreken. Tot welke hoogte kun je ‘menselijkheid’ tonen in de behandelkamer; wat is nog ethisch verantwoord? Soms zijn we vergeten dat verdriet bij het leven hoort. We moeten leren om ook de mindere kanten van het leven te omarmen. Past dit bij de zin van het leven en bij wat ons leven zinvol maakt?
Thema's
Maatschappelijk debat en de mens in de 'behandelkamer'
Op het congres gaan de sprekers in op het maatschappelijk debat. Soms zijn we vergeten dat verdriet bij het leven hoort. Moeten we leren om de mindere kanten van het leven te omarmen? We kunnen er als therapeuten voor zorgen dat het verdriet ook in niet-professionele middens een plaats kan krijgen.De relatie tussen behandelaar en cliënt in een veranderend ggz-landschap
Ook de mens en niet alleen de therapeut in de behandelkamer wordt uitgediept. Hoe kun je als behandelaar naast je cliënt in het moeras staan? Wat is de meerwaarde van het bespreken van je eigen ervaring als behandelaar met de cliënt en hoe doe je dat? En hoe zie je dat het zinvol is? Wat is de impact van de therapeutische relatie? Samen vragen we ons deze dag af wat de basis voor goede psychotherapeutische zorg is. Iedereen in de samenleving ervaart uiteindelijk hetzelfde existentiële probleem: de zin van het leven. Hoe moet je leven en moet dat worden besproken in de behandelkamer?De ggz staat onvermijdelijk in open verbinding met ontwikkelingen binnen de samenleving waarin zij opereert. Twee relatief recente ontwikkelingen die diep doordringen tot in de behandelkamers zijn een afkalvend expertvertrouwen en de steeds grotere nood aan duurzame hechtingsrelaties in een onthechte samenleving. Deze twee zorgwekkende ontwikkelingen zijn generiek: ze overstijgen de uiteenlopende theoretische en behandeltechnische paradigma’s binnen de ggz. Zij vragen om een heel andere ggz-benadering dan een benadering waarin de legitimiteit van ggz-behandelingen voortvloeit uit het aantal gerandomiseerde vergelijkende effectstudies (RCT’s) waarop een bepaalde behandelvorm kan bogen. Ggz-behandelingen volgen in die andere benadering niet een vooraf gedefinieerd vast verloop, maar krijgen lopende de ontmoetingen tussen patiënt en therapeut richting, vorm en inhoud, door middel van gedeelde besluitvorming en onderhandelingsprocessen. Er is dan voortschrijdend inzicht, zowel aan de kant van de patiënt als aan de kant van de behandelaar. Van beiden wordt verwacht dat zij hun subjectiviteit en intuïtie een belangrijke plek geven. Dat hoeft geenszins tot de chaos en vrijblijvendheid te leiden die de aanhangers van ‘managed care’ en protocollaire behandelvormen vrezen. Een goede therapeutische relatie is in deze benadering veel meer dan een 'hulpstof' om de eigenlijke 'empirisch gevalideerde' behandelvormen potentie te geven
De zin van het leven en een zinvol leven
Fokke Obbema, auteur van 2 bestsellers 'De zin van het leven' en 'Een zinvol leven'. Obbema geeft hierin ook zijn kijk op de betekenis van wat bij iedereen door het hoofd dwarrelt: het eigen levensverhaal.Fokke onderzoekt de functie van ons levensverhaal, indachtig de uitspraak van György Konrad: ‘Op de vraag wat de zin van het leven is, antwoordt iedereen met de opsomming van zijn levensloop’. Wat is de functie van ons levensverhaal, ten eerste voor onszelf - valt het samen met onze identiteit? En is ons levensverhaal in staat ons houvast in het bestaan te bieden? Ten tweede is de vraag wat het voor anderen betekent: in hoeverre kan het een bron van inspiratie en verbinding zijn? Fokke Obbema geeft aan tot welke antwoorden hij op deze vragen is gekomen.
Actualiteit
In deze tijd stelt de zin van het leven zich nu nog scherper en komt de opportuniteit van ‘wat wil ik met dit leven?’ nog veel scherper naar voren. Meer jongeren voelen zich somberder en er lijkt meer sprake te zijn van geweld. Ook Corona heeft een aantal dingen uitvergroot. Een van die dingen is hoe we direct menselijk contact als belangrijk ervaren. Hoe uitdagend is het om in deze tijd mensen te (al dan niet online) behandelen? De ‘behandelkamer’ heeft een andere betekenis gekregen. Mensen missen contact, spontaniteit, afleiding en zekerheid. Ook speelt de vraag waar je het uithoudingsvermogen vandaan kan halen om dit vol te houden.Opvallend is dat ook in deze tijd de therapeut weinig positie inneemt in het maatschappelijk debat. Hoewel de coronacrisis wel psychologische gevolgen heeft waar we nu al mee te kampen hebben en nog meer krijgen, zijn er weinig ‘mensenwetenschappers’ naar wie geluisterd wordt. Ze zouden zich juist nu meer mogen uitspreken, vindt Dirk de Wachter.
Overnachting
Wil je op je gemak reizen en een overnachting boeken? Speciaal voor deelnemers van dit congres heeft Hotel Figi een kortingsactie: 10% korting met kortingscode RINOGroepSP. De kosten voor een overnachting en eventuele bijkomende kosten zijn voor eigen rekening. Reserveer je hotelkamer bij Figi via www.figi.nl en vul de kortingscode in bij je boeking. Reserveren gaat op basis van beschikbaarheid.Over de sprekers
Over Dirk de Wachter
Prof. dr. Dirk de Wachter is hoogleraar systeem- en gezinstherapie aan de Katholieke Universiteit Leuven, en kliniekhoofd in het ziekenhuis. Daarnaast heeft hij een eigen psychotherapiepraktijk aan huis, geeft lezingen en zit als adviseur in enkele Raden van Bestuur. Hij schreef diverse boeken, waaronder Borderline Times, Liefde: een onmogelijk verlangen en De kunst van het ongelukkig zijn.Lees ook het interview dat we eerder hadden met Dirk de Wachter
Over Fokke Obbema
Fokke Obbema werkt als journalist bij de Volkskrant. Hij was onder meer commentator, correspondent-Frankrijk en chef van de economie-redactie. Hij schreef eerder China en Europa, dat zowel in het Nederlands als het Engels verscheen. Tegenwoordig legt hij zich voor de krant toe op zingeving. Zijn eerste boek hierover: De zin van het leven werd een bestseller. Ook de tweede bundel van de interviewreeks uit de krant Een zinvol leven werd zeer goed ontvangen.In september 2018 schreef Obbema een aangrijpend artikel over de hartstilstand die hij het jaar daarvoor had gehad. De ervaring riep bij Obbema zelf grote levensvragen op, wat resulteerde in ‘de beste interviewserie van 2018’, aldus Matthijs van Nieuwkerk. Vanaf oktober 2018 publiceerde Obbema een veertigtal prikkelende gesprekken met zeer uiteenlopende gesprekspartners, waarbij de eerste vraag telkens luidde: ‘Wat is de zin van ons leven?'. Zijn boek 'De zin van het leven' staat vol inspirerende antwoorden op vragen die we ons allemaal wel eens stellen, maar zelden expliciet beantwoorden. Ook zijn nieuwste boek 'Een zinvol leven' is inmiddels uitgekomen. Obbema geeft hierin ook zijn kijk op de betekenis van wat bij iedereen door het hoofd dwarrelt: het eigen levensverhaal. Fokke gebruikt deze thema's tijdens dit congres.
_resized300x300.jpg)
