Nieuw: tweejarig scholingstraject voor kinder- en jeugdpsycholoog, leren kijken vanuit het kind

Interview met Helen Bakker

28 september 2021
 

Helen Bakker

Wat hebben kinderen en gezinnen nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen? En hoe kun je hen zo goed mogelijk ondersteunen bij problemen waar zij tegenaan lopen? Deze vragen staan centraal in het nieuwe tweejarige scholingstraject Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP, dat op 13 mei start.

Na jarenlang dromen en ontwikkelen is het zover: dit najaar gaat bij de RINO Groep het nieuwe integrale scholingstraject Kinder- en jeugdpsycholoog NIP van start. Hoofdopleider Helen Bakker is trots en enthousiast op wat ze in afstemming met collega’s van het NIP, een klankbordgroep en de RINO Groep heeft neergezet. Met alle betrokkenen heeft ze niet alleen zorgvuldig nagedacht over de inhoudelijke samenstelling van het programma en de didactische uitwerking. Ze heeft ook goed gekeken naar het beroepsprofiel en het ‘eigene’ van de kinder- en jeugdpsycholoog, om dat te vertalen naar de competenties die je tijdens dit scholingstraject ontwikkelt.

Overzichtelijk geheeld

Het nieuwe scholingstraject is een mogelijke invulling van de vereiste uren scholing in het individuele opleidingstraject K&J NIP, waarin cursisten binnen gestelde kaders modulair hun opleidingsplan kunnen samenstellen. Je hebt 480 uur scholing, werkervaring onder werkbegeleiding en supervisie nodig om in aanmerking te komen voor de registratie Kinder- en jeugdpsycholoog NIP.

In vergelijking met de individuele invulling van de scholingsuren heeft dit gestructureerde traject echt pluspunten, benadrukt Helen Bakker.

'De opleiding bestaat uit vijf leerlijnen, waarbinnen tal van onderwerpen aan bod komen, die precies zijn afgestemd op wat iedere kinder- en jeugdpsycholoog in huis moet hebben'

Helen Bakker

‘Kort samengevat: meer lijn, meer verdieping, en geen onnodige overlap en herhaling. De opleiding bestaat uit vijf leerlijnen, waarbinnen tal van onderwerpen aan bod komen, die precies zijn afgestemd op wat iedere kinder- en jeugdpsycholoog in huis moet hebben. We gaan aan de slag met een vaste groep en creëren hierbij een optimaal leerklimaat, waarin je van elkaar leert en elkaar kan steunen. En het is nog gezellig ook!’

Actuele onderwerpen

Bakker en haar collega’s stonden bij het ontwerp en de opzet van het nieuwe scholingstraject voor lastige afwegingen, omdat lang niet alle interessante en relevante onderwerpen een plek konden krijgen.
‘Echt, we hadden er ook gemakkelijk een vierjarige opleiding van kunnen maken’, zegt Helen Bakker lachend. Bij de invulling is deels gebruik gemaakt van bestaande cursussen en cursusonderdelen, maar veel lessen werden ook speciaal ontwikkeld.
‘In de opleiding krijg je les over een aantal onderwerpen die niet mogen ontbreken, zoals beroepsethiek en handelingsgerichte diagnostiek. Maar er komen ook actuele onderwerpen aan bod. Bijvoorbeeld op het gebied van sociale media, en de invloed daarvan. Of op het terrein van de verhoogde prestatiedruk; wat betekent dat voor kinderen? Of neem een onderwerp als ‘mentaal welbevinden’; wat hebben kinderen en jongeren nodig om lekker in hun vel te zitten? Dat zijn niet allemaal aparte lessen geworden, maar deze onderwerpen komen wel op verschillende plekken terug. Hierbij gaat het in essentie steeds weer om de vraag: wat is belangrijk voor hun ontwikkeling?’
 

Vertaalslag

Kinder- en jeugdpsychologie valt onder de paraplu van ontwikkelingspsychologie. In dat gedachtegoed is al langer aandacht voor systemisch denken en werken; kinderen moeten zich immers verhouden tot de dynamiek in het gezin waarbinnen ze opgroeien. De opleiding is daarom zowel op hulp aan het kind als op hulp aan het gezin gericht.

'Het gaat hierbij vooral om de vertaalslag van ‘wat heeft dit kind’ naar ‘wat heeft dit kind - of breder: dit gezin - nodig? En wie kan hierbij ondersteunen?'

Helen Bakker

Ook handelingsgericht werken komt aan bod, zodat je leert om de dingen te doen die er werkelijk toe doen in een bepaalde situatie. ‘Dat lijkt heel logisch, maar in de praktijk is dat vaak moeilijk. Het gaat hierbij vooral om de vertaalslag van ‘wat heeft dit kind’ naar ‘wat heeft dit kind - of breder: dit gezin - nodig? En wie kan hierbij ondersteunen?’ Dat vergt niet alleen afstemming en samenwerking met tal van betrokkenen.

Hiervoor moet je ook inzicht krijgen in wat al goed gaat, in de sterke kanten en mogelijkheden om de problematische situatie weer vlot te trekken, en in wat haalbaar is. Kortom, aan welke knoppen kun je draaien om onderliggende mechanismen te veranderen; dát wil je weten.’
Dit is een belangrijk onderdeel van de opleiding aldus Bakker. ‘In de brede praktijk van de hulpverlening is die attitude namelijk nog niet vanzelfsprekend, en worden er soms diagnoses gesteld zonder antwoord op de vraag: schiet het kind hier uiteindelijk echt iets mee op?’

Breed inzetbaar

Helen Bakker maakt zich al sinds 1992 sterk voor het verder verbeteren van de kwaliteit van de beroepsuitoefening van de kinder- en jeugdpsychologen. De opzet van dit scholingstraject sluit hier naadloos op aan.
‘De opleiding is gefocust op ontwikkelings- en handelingsgericht werken, met als uitgangspunten de levensloop en rechten van het kind’, vat Helen samen. ‘Daarnaast besteden we aandacht aan preventie om de normale ontwikkeling van kinderen zoveel mogelijk kansen te geven en onnodige medicalisering van problemen te voorkomen. Met al die lijnen en accenten is dit echt een onderscheidende postmaster opleiding, waarmee je - van GGD tot ggz - breed inzetbaar wordt als zelfstandig kinder- en jeugdpsycholoog!’
 

Meer weten over het Scholingstraject Kinder- en jeugdpsycholoog NIP?