Hoewel Snijders in haar werk vooral adolescenten en jongvolwassen behandelt, weet zij door haar werk als bestuurder dat ook bij jongere kinderen momenteel vergelijkbare problemen spelen door corona. ‘Voor kinderen en jongeren is de structuur weggevallen, van opvang en school maar ook van bijbaantjes en hobby’s. Het steunsysteem van opa’s en oma’s is grotendeels niet meer beschikbaar voor kinderen’, vertelt ze. ‘Jonge kinderen komen nu met name in de knel omdat meer ouders uit de bocht vliegen.’
Fulltime thuis
Voor tieners en jongvolwassenen is volgens Snijders ook het fulltime thuiszitten van negatieve invloed op de ontwikkeling en het welzijn. ‘Jongeren zijn meer dan ooit in huis, met ouders die ook meer dan ooit in huis zijn. Jongeren ervaren een gebrek aan privacy, hebben veel minder de mogelijkheid om hun eigen identiteit te ontdekken. Normaliter doen ze dat automatisch, in contact met vrienden en schoolgenoten. Ze hebben geen uitlaatkleppen meer en alle dagen lijken op elkaar: zelfs het weekend is tegenwoordig niet heel anders meer dan doordeweekse dagen.’
Meer angst
Snijders ziet in haar spreekkamer dan ook veel jongeren terugkeren die hun behandeling eigenlijk al met succes hadden afgesloten. ‘Maar ook jongeren die in een stabiele behandelingsfase waren aangekomen, ontregelen nu vaker. Dat gebeurt meer dan in de eerste lockdown, waarin iedereen nog goede moed had’, schetst de psychotherapeut. ‘Jongeren die al angstig waren, kampen nu met nog meer angstgevoelens. Ik zie veel angst voor ziek worden, en angst voor de toekomst door de opkomst van nieuwe virussen en de link die dat heeft met het klimaat-issue. Jongeren zien steeds minder perspectief voor zichzelf en de wereld.’
Crisisinterventies
Dat komt ook naar voren uit landelijke cijfers: het aantal crisisinterventies onder jongeren en jongvolwassenen is sinds november vorig jaar met 25 procent toegenomen. Het aantal crisisopnames is bij deze doelgroepen sinds die tijd zelfs verdubbeld. ‘In het contact met de jongeren probeer ik natuurlijk te relativeren, te benadrukken dat dit echt ooit weer voorbij gaat. Maar ik snap de uitzichtloosheid en het afbrokkelende toekomstbeeld zeker’, zegt zij. Binnen de spreekkamer maar ook Parnassia-breed is er dan ook ingezet op intensief contact met kinderen, jongeren en jongvolwassenen en het betrekken van ouders bij behandelingen.
Herstellen
Op de lange termijn vreest Snijders voor de groep jongeren die niet ontspoort, zoals we in de media zien. ‘Er is natuurlijk een grote groep stille, teruggetrokken jongeren waarvan je niet ziet hoe moeilijk zij het hebben, hoeveel angsten, somberheid en spanningen zij ervaren. Het duurt al zo ontzettend lang en met een beetje pech nog maanden tot een jaar; hoeveel tijd gaat het wel niet kosten voordat deze getroffen jongeren weer kunnen herstellen? Ik maak me daar zorgen om.’
Generatie
De coronacrisis is immers bovenop al andere problemen in de ggz beland, zoals de wachtlijstproblematiek, te krappe budgetten en een tekort aan opleidingsplaatsen voor professionals in de sector. ‘Corona en de lockdowns komen er dus nog eens bij. Het erge is: we hebben het hier over de generaties die het straks van ons moeten overnemen. Op alle fronten staan zij in de kou, en kunnen we ze in de ggz door externe factoren niet snel helpen. Hoe langer deze crisis en de maatregelen duren, hoe groter de gevolgen voor deze groep. Het is echt noodzakelijk dat hier meer aandacht en vooral middelen en geld beschikbaar komen’, aldus Snijders.
