‘Blended onderwijs neuropsychologie geeft de kwaliteit een impuls’

Interview met Evelien van Valen

9 november 2020
 

Evelien van Valen

Sinds dit voorjaar wordt in de opleiding tot gz-psycholoog V&O het blok neuropsychologie blended aangeboden. De e-learning is het resultaat van een samenwerking tussen de (hoofd)docenten* van de drie curriculumcommissies van de regio’s Utrecht, Leiden en Rotterdam. Hoofddocent Evelien van Valen werkte mee aan dit project en vertelt in dit interview wat de e-learning docenten en deelnemers oplevert.

Waarom is het blok neuropsychologie omgezet in blended onderwijs?

‘Neuropsychologie is een lastig vak. Er zijn weinig instellingen waar je als psycholoog te maken hebt met neuropsychologie. En als je wél in zo een instelling werkt, denk aan ziekenhuizen of revalidatiecentra, is je kennis al snel heel specialistisch. Daardoor zitten in elke opleidingsgroep altijd een paar mensen met heel veel ervaring, terwijl de rest van de groep juist heel weinig tot geen ervaring heeft.’
 
‘Met de ontwikkeling van een e-learning bieden we deelnemers de mogelijkheid om in hun eigen tijd en op hun eigen tempo de basiskennis op te frissen, zodat het startniveau meer gelijk is en de klassikale lessen vanaf het begin meer verdiepend kunnen zijn. Dat is leuker voor de groep én voor de docenten.’

Hoe zit de e-learning in elkaar?

‘De e-learning bestaat uit 11 kennisclips en een aantal verwerkingsopdrachten, waarmee de kennis van neuropsychologie vanuit de bachelor en master deels wordt herhaald. Omdat we geen patiëntenmateriaal kunnen gebruiken, presenteren docenten in de video’s fictieve, maar realistische casussen. Zo leggen we continu een link tussen theoretische kennis, wetenschappelijke evidentie en de klinische praktijk.’
 
‘Daarnaast bieden we informatief videomateriaal en verwijzingen naar waar je de benodigde informatie voor de verwerkingsopdrachten kunt vinden. En er is een forum ingericht waar deelnemers kunnen samenwerken aan de opdrachten, en ideeën en inzichten met elkaar kunnen uitwisselen.’

'Met de casussen die aan de onderwerpen hangen, gaan deelnemers grotendeels zelfstandig aan de slag.'

Evelien van Valen

Hoe verschilt de e-learning van klassikaal onderwijs?

‘Anders dan de klassikale lessen is de e-learning meer opgebouwd op basis van verschillende onderwerpen. Met de casussen die aan de onderwerpen hangen, gaan deelnemers grotendeels zelfstandig aan de slag. Samenwerken aan opdrachten mag en kan via het forum. We zien dat veel mensen daar ook gebruik van maken.

‘De tijdsinvestering voor de e-learning is ongeveer gelijk aan één lesdag en de daarbij behorende voorbereidingstijd, maar dat hangt ook af van de al aanwezige kennis van de deelnemers zelf. De eerste groepen hebben de e-learning dit jaar doorlopen. Van hen krijgen we vooral positieve reacties over de kwaliteit van de inhoud, maar de hoeveelheid tijd die de e-learning kost wordt vaak onderschat. Vooral deelnemers met minder ervaring blijken de stof moeilijk te vinden en komen daardoor in tijdnood. We onderzoeken nog of betere communicatie vanuit de docenten dit probleem kan ondervangen of dat de gemiddelde tijdsinvestering van één dag daadwerkelijk te krap is.’

Wat zijn de voordelen van een blended blok neuropsychologie?

‘Voor deelnemers is het gunstig dat zij per onderwerp op hun eigen tempo zichzelf de stof eigen kunnen maken. Het grootste voordeel voor docenten is dat het kennisniveau bij aanvang van het blok neuropsychologie meer gelijk is. Daardoor hoeft de docent geen basiskennis te herhalen, kan de docent direct aan de slag met casuïstiek en is er meer tijd voor inhoudelijke discussie en verdieping.’
 

‘Met blended onderwijs kunnen docenten zich vooral richten op leuke, interactieve kennisoverdrachten.’

Evelien van Valen

‘Een ander voordeel is dat alle curriculumcommissies dezelfde blended module gebruiken, waardoor de lesstof meer gelijk is voor de gehele opleiding en minder afhangt van de docent. Dat geeft de kwaliteit van het onderwijs een impuls.’

‘Ook bevordert blended onderwijs de samenwerking tussen de verschillende curriculumcommissies. Je gaat met elkaar in gesprek over de aanpak en inhoud van de e-learning, en werkt samen om tot de beste vorm te komen. Dat is herhaaldelijk, want ook een e-learning moet worden geüpdatet. Zodra nieuwe kennis en inzichten beschikbaar zijn, ga je opnieuw met elkaar in gesprek en blijf je leren van elkaars ideeën en inzichten.’

‘Doordat de e-learning zelfstudie is, heb je per blok één dag een docent minder nodig voor neuropsychologie. Eventuele docententekorten kunnen hiermee worden opvangen. Bovendien wordt lesgeven door blended onderwijs leuker voor docenten, omdat zij zich vooral kunnen richten op leuke, interactieve kennisoverdrachten en taaie informatie kunnen verwerken in uitdagende e-learnings.’

Hoe verliep de implementatie?

‘De implementatie van de e-learning viel samen met de intelligente lockdown begin dit jaar. Al het videomateriaal was net daarvoor opgenomen, dus toen het hele land vanuit huis moest werken, hebben we het blended onderwijs versneld ingevoerd. John van der Baaren (projectleider e-learning bij de RINO Groep red.) heeft ons hierbij geholpen door mee te denken over de didactische opzet van de e-learning en door de e-learning in Moodle, het online leersysteem, te plaatsen.’
 
‘We zijn ook heel blij met de docenten. Zij hebben verbazingwekkend snel geschakeld en de e-learning direct opgepakt. Meestal voelt blended onderwijs voor deelnemers én docenten als een drempel, maar na de lancering is iedereen direct aan het experimenteren geslagen. Ik vermoed dat de coronamaatregelen hieraan hebben bijgedragen: toen konden we niet anders en inmiddels kijken mensen toch minder huiverig aan tegen digitaal onderwijs.’

* De e-learning is het gevolg van een samenwerking tussen:
Evelien van Valen, hoofddocent diagnostiek GZ V&O Leiden
Martine van Zandvoort, hoofdopleider GZ V&O Utrecht
Sylvia Melisse, hoofddocent neuropsychologie GZ V&O Rotterdam
Josje Kal, docent neuropsychologie GZ V&O Leiden
Michelle Bertelkamp, docent neuropsychologie V&O Leiden
Mirjam Niemans, opleidingsmanager KP K&J.
 

Wil je meer weten over de opleiding gz-psycholoog?

Bekijk de opleiding