‘Denk eens terug aan het pijnlijkste dat er ooit tussen jou en jouw vader is gebeurd. Hoe heeft dit jou gevormd?’, vraagt Jakob van Wielink (internationaal rouwcouncelor, opleider, auteur en executive coach) die spreker is op het congres ‘De vaderfactor en schaamte’. Vaders* hebben grote invloed op de ontwikkeling van hun kind, legt hij uit. Die invloed kan positief, maar ook negatief zijn. Een vader kan (zeer) aanwezig zijn tijdens de kinderjaren, of juist schitteren door emotionele afwezigheid. ’De verstandhouding met jouw vader heeft je gevormd; door voorbeeld hoe hij omging met relaties, hoe hij het hoofd bood aan tegenslagen, omging met grenzen en hoe hij al dan niet verbindingen aanging. Moedigde hij je aan bij falen, bij conflicten? Leerde hij je om tegenvallers te incasseren en jezelf weer op te bouwen? Ging hij de dialoog met je aan? Of was hij – emotioneel – afwezig? Voor veel vaders is deze vraag, zoals ook voor leiders, een vraag van blinde vlek. De meeste mannen denken van zichzelf graag dat ze aanwezig en betrokken zijn, maar onderzoeken dit veel te weinig in hun concrete relaties met partners, medewerkers en kinderen. Dat is een gemiste kans. En niet zelden zonder langdurige negatieve gevolgen.’
Goed leiderschap doet volgen
Wat je leert van je vader is dus van grote invloed op hoe jij als volwassene in het leven staat. Deze ‘vaderfactor’ beïnvloedt onder meer hoe je verbindingen aangaat, hoe je leiderschap vormgeeft en wat voor een mentor of coach jij voor andere mensen bent. ’Met leiderschap bedoel ik jouw vermogen om anderen te beïnvloeden en te inspireren om verandering teweeg te brengen’, licht Van Wielink toe. ‘Niet iedereen zal zichzelf betitelen als leider, maar in wezen zijn we dat wel. Of je nu manager, ggz-behandelaar, vader of moeder bent. In deze rollen word je uitgenodigd en uitgedaagd je medewerkers, cliënten en kinderen te inspireren. Weten te inspireren is het verschil tussen managen en leiden. Dat betekent ook dat een leider in staat is om barrières in zichzelf te beslechten om een betere versie van zichzelf te worden. In deze is iedereen leider over zijn eigen leven als hij die uitdaging ook vormgeeft, en anderen daarin voorgaat. Je kunt pas een goede leider worden als je eerst jezelf, je emoties en denken kunt leiden. Dan pas kun je anderen inspireren en richting helpen vinden. Bijvoorbeeld door bij een medewerker voorzichtig te informeren waarom deze steeds zo fel reageert op een bepaalde collega. Herkent hij of zij dat dit een terugkerend patroon is? En aan welke relatie doet deze verstandhouding hem of haar denken?’Inzicht vanbinnen, verandering naar buiten
Bewustwording van de invloed van jouw eigen vaderfactor helpt je om ook naar de vaderfactor van een medewerker of cliënt te kijken. ’Ik denk aan een cliënte van me. Ze was een vrouw van midden vijftig die leidinggeeft en in een burn-out terechtkwam. Wat waren de wortels hiervan? In haar geval had het te maken met het overlijden van haar vader toen ze twaalf jaar was. Ze wist wel dat ze haar vader op momenten miste, maar had niet door hoe ze dat gemis had omgezet in een patroon van zichzelf voortdurend lopen bewijzen. Ieder compliment dat ze kreeg viel in het niet door de leegte van het gemis van haar vader. Onbewust had dit enorme impact op haar leven. Dit besef betekende voor haar een doorbraak. Uiteindelijk kon ze haar vak met veel meer mildheid en zachtheid uitoefenen.’*Moeders hebben eveneens grote invloed, maar anders dan vaders. Dit is een onderwerp op zich dat we hier verder buiten beschouwing laten.