Hoe ben je in aanraking gekomen met VR?
‘Ik kwam voor het eerst in aanraking met VR tijdens mijn promotieonderzoek aan het Amsterdam UMC. Hierbij deed ik onderzoek naar de toepassing van VR in de diagnostiek van dwangstoornissen. In het kader van dat onderzoek ben ik me meer gaan verdiepen in VR en de toepassing daarvan in de psychiatrie.’
Naast je werk als psychiater ben je ook een VR-onderzoeksafdeling aan het opzetten bij GGZ Delfland. Wat houdt dat precies in?
‘De afgelopen jaren hebben we bij GGZ Delfland VR geïmplementeerd in behandeling van angststoornissen en psychotische stoornissen. Maar, we merken dat VR mogelijk ook effectief kan zijn bij de behandeling van andere stoornissen, zoals depressies. Omdat hier nog niet veel onderzoek naar is gedaan, hebben we onze eigen VR-onderzoeksafdeling opgezet. Mensen met een depressie kampen met veel verschillende psychische klachten die mogelijkerwijs met behulp van VR goed te behandelen zijn. Wij gaan onderzoeken of dat daadwerkelijk het geval is.’
Hoe ziet zo’n virtuele wereld eruit?
‘Een virtuele wereld is een geanimeerde omgeving die er erg realistisch uitziet. Denk hierbij aan een café, straat of bus. In zo’n omgeving zijn ook virtuele mensen aanwezig, die de behandelaar zelf gradueel instelt. Als behandelaar kruip je in de huid van de avatar, om zo met een stemvervormer tegen de cliënt praten. Zo haal je de buitenomgeving naar binnen.’
Ben je bij de behandeling niet bang om het directe contact met de cliënt kwijt te raken?
‘Nee, want VR is altijd onderdeel van een behandeling. In het gehele behandelproces onderhoud je nauw contact met de cliënt, waarbij je met een VR geïntegreerd rollenspel heel gerichte behandeling kunt aanbieden. Als een cliënt bijvoorbeeld te bang is om een busrit te maken, kun je met VR een rollenspel opzetten waarbij de cliënt een virtuele busrit maakt. Tijdens zo’n virtuele busrit kan de behandelaar de angstige gevoelens van de cliënt analyseren en vervolgens gerichte hulp bieden. Een rollenspel wordt altijd face to face voor- en na besproken.’
Wat is het resultaat van de behandeling tegenover traditionele/bekende behandelingen?
‘Wij merken dat de blootstelling aan een virtuele omgeving veel teweeg brengt bij cliënten. Zij ervaren deze omgeving hetzelfde als een echte omgeving. Dit blijkt ook uit onderzoeken naar het gebruik van VR in de behandeling van angststoornissen. Daarbij zien we als resultaat dat cliënten die behandeld worden of zijn, ook sneller geneigd zijn om in de echte wereld een dergelijke omgeving binnen te stappen. En dat is natuurlijk wat we willen bereiken.’
Waarom is VR nu nog geen formeel diagnostisch instrument?
‘De meeste onderzoeken zijn gefocust op de behandeling en niet zozeer op de diagnostische instrumenten. In de onderzoekswereld wordt langzaamaan steeds meer bekend over VR als diagnostisch instrument. Tijdens de masterclass zal ik hier dieper op in gaan.'
'Een behandeling met virtual reality brengt veel teweeg bij cliënten'
Interview met Martine van Bennekom
29 maart 2019
Martine van Bennekom, psychiater bij GGZ Delfland en promovendus bij Amsterdam UMC, locatie AMC psychiatrie, promoveert op onderzoek naar de toepassing van virtual reality (VR) in de diagnostiek van dwangstoornissen. In dit interview vertelt zij meer over de effectiviteit van VR-behandelingen en over de opzet van de VR-onderzoeksafdeling binnen GGZ Delfland waar zij nauw bij betrokken is. Wil je hier meer over weten? Kom dan naar de Masterclass Virtual Reality en CGT op 13 april. Daar zal Van Bennekom uitgebreid ingaan op het gebruik van VR in de diagnostiek en behandeling van psychische problemen.