Zelf doen
‘Zelf doen!’ – Ouders van jonge kinderen zullen deze kreet vast en zeker herkennen. Zelf is deze mij eerlijk gezegd ook niet onbekend, maar dan met betrekking tot mezelf. Klustaken waarbij elektriciteit of te groot gereedschap komt kijken, wil ik ook vaak zelf doen. Dit heeft me meer dan eens in onhandige en soms zelfs gevaarlijke situaties gebracht. Het is niet dat ik geen hulp kan vragen, dat kan ik namelijk best goed. Wachten op hulp, dat kan ik niet!Hulp moeten krijgen bij alledaagse taken en daarop moeten wachten, vinden – denk ik – heel veel mensen moeilijk. Zo’n alledaagse taak is bijvoorbeeld het poetsen van de tanden in de gehandicaptenzorg. Terwijl de mondzorg in de verstandelijke gehandicaptenzorg een probleem is. Cliënten hebben hulp nodig, maar vinden het veelal ook vervelend om geholpen te worden en op hulp te moeten wachten.
Hulp bij tandenpoetsen
Bart van Leeuwen, projectmanager bij Six Fingers, werd gevraagd zich te buigen over dit concrete probleem uit de zorgpraktijk. Samen met een team vanuit zorginstelling Abrona nam hij deel aan de VG hackathon. Na uitgebreid gebruikersonderzoek om te achterhalen wat er nodig was, werd duidelijk dat bestaande apps en hulpmiddelen om te ondersteunen bij het poetsen veelal te kinderachtig of ingewikkeld waren. Met behulp van Design Thinking, een gestructureerde en creatieve methode om problemen op te lossen, hebben ze een product ontwikkeld: een gebit waarbij je door het proces van tandenpoetsen wordt geleid, doordat één voor één de tanden oplichten die gepoetst moeten worden. Met dit proces hebben Bart en zijn team zelfs de tweede prijs, inclusief budget voor doorontwikkeling, gewonnen op de hackathon.Dat klinkt als een succesverhaal. Toch is het gebit nu niet overal te koop. ‘Na het ontwerp heeft niemand het idee geadopteerd om het verder op te kunnen schalen’, vertelt Bart. Ondanks de hulp van externe partijen als Cbusinez, de incubator van CZ verzekeringen. ‘Het idee is terecht gekomen in de helaas bekende valley of death, de kloof tussen ontwerp en implementatie door ontbreken van funding, kennis of aandacht.’ Volgens Bart is er na de productontwikkeling nieuwe expertise nodig; mensen die de business case kunnen maken, en die zich richten op marketing en communicatie. Een dergelijk team samenstellen is de volgende hobbel in het verder brengen van een ontwerp. ‘Wat dat betreft is een proces verbeteren makkelijker dan een product ontwikkelen’, zegt Bart. Zijn advies aan de zorgsector is dan ook: ‘Kijk wat er al beschikbaar is (bijvoorbeeld in andere sectoren) en hoe je dit op een andere manier kunt inzetten. Vaak is het niet nodig om iets compleet nieuws te ontwikkelen, maar kom je met bestaande oplossingen in een andere context al een heel eind. En maak dan keuzes waar je je op richt.’
Gemotiveerd blijven
Wat we van deze casus kunnen leren? Een goed idee met een goed ontwerp is geen garantie voor verdere uitrol en opschaling. Innovatieve projecten in de zorg kunnen om die reden dus ook heel frustrerend zijn. Op de vraag waarom we toch moeten blijven proberen, antwoordt Bart: ‘Wanneer je een fiks probleem, oftewel iets dat écht ‘pijn’ doet - wij noemen dat een haaienbeet, kan oplossen, is de impact in iemands leven direct merkbaar. En daarmee de voldoening als je een oplossing kan bieden des te groter!’Het verschil maken voor anderen is mede waarom ikzelf ook graag wil bijdragen aan het ontwerpen en vormgeven van de ggz van de toekomst. Daarvoor wil ik me ervoor inzetten om het leren, experimenteren en innoveren een vast onderdeel van de zorg te laten zijn.
Heb je tips of innovatieve verbetersuggesties voor mij? Je mag zeker ambitieus denken, maar begin vooral met doen, elke eerste kleine stap in de goede richting is belangrijk. Als je visie een bruidstaart maken is, kan de kleinste cupcake om te oefenen een eerste stap zijn in het proces van fantaseren naar doen.